برای نصب دکل های مخابراتی نیز مانند دیگر دکل ها استانداردهایی وجود دارد. ضروری است که دکل مخابراتی تا شعاعی معین برای انسان ها، تاسیسات، جانداران و … آسیب زا نباشد.
همچنین باید قوانین و استانداردهایی وجود داشته باشد تا دکل مخابراتی در برابر حوادث طبیعی مثل سیل، زلزله و … ایمن باشد.
در ادامه قوانین و استاداردهای نصب دکل که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی آن را منتشر کرد، قرار خواهیم داد.
استانداردهای نصب دکل مخابراتی
ماده ۱- تعاریف:
سازمان: سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات؛
دکل آنتن: سازههای مکانیکی پایه (غالباً فلزی) برای نصب آنتن ارسال و یا دریافت امواج الکترومغناطیسی؛
پروانه: پروانه تاسیس و بهره برداری از شبکه های رادیویی و پروانه شبکه های ارتباطی و فناوری اطلاعات از هر نوع که توسط سازمان صادر میشود؛
بهره بردار: شخص حقوقی یا حقیقی که از دکل آنتن با رعایت ضوابط فنی و مقررات مندرج در این ضوابط استفاده میکند؛
منع فنی: مجموعه محدودیتهای استحکامی ابنیه، محدودیتهای مکانیکی ویا موانع ارتباطی است که با اعمال اصلاحات مجاز بر روی سازه دکل آنتن یا بستر استقرار آن یا اعمال تنظیمات خاص آنتن قابل برطرف شدن نمیباشد؛
منع بهداشتی: منع ناشی از افت سطح ایمنی از حد مجاز و یا سرریز شدن سطح انرژی تشعشعی ایمن است که در صورت نصب آنتن بیشتر بر روی دکل آنتن با اعمال اصلاحات مجاز بر روی سازه دکل آنتن یا بستر استقرار یا اعمال تنظیمات خاص آنتن قابل برطرف شدن نمیباشد؛
سایت دکل آنتن زمینی: ایستگاه تاسیس شده بر روی سطح زمین که دکل آنتن آن نیز بر روی بستر زمین نصب میشود؛
ماده ۲ حوزه شمول این ضوابط به شرح زیر است :
- دارندگان حداقل یکی از انواع پروانه ها یا مجوزهای صادره از سوی سازمان که در آن ارتباطات رادیویی مجاز شمرده شده است ، در تمام سرویسهای رادیویی و در تمام باندهای فرکانسی ، در سرزمین جمهوری اسلامی ایران؛
- هرگونه آنتن فعال متعلق به شبکه های رادیویی اختصاصی؛
- دکلهای آنتن فعال بلندتر از ابعاد آنتن؛
- سامانه های آنتن فعال منصوبه بر روی دیوار بیرونی بنا یا بر روی تاسیسات موجود .
ضوابط استفاده مشترک از دکل آنتن
ماده ۳ -تمام دارندگان پروانه یا دارندگان مجوز موظف هستند تا در صورت عدم وجود منع فنی یا منع بهداشتی، نسبت به اشتراک گذاردن دکل آنتن متعلق به خود و تامین دسترسی و فضای لازم برای نصب متعلقات آنتن با سایر دارندگان پروانه یا مجوز طبق این ضوابط همکاری نمایند؛
ماده ۴ -هر گونه استفاده مشترک از دکل آنتن براساس ماده ۳ باید در چارچوب قرارداد بین بهره برداران و منطبق بر این ضوابط بوده و در آن موارد زیر به صورت شفاف تعیین شده باشد.
- نشانی، ارتفاع، مشخصات ثبتی و مکانیکی دکل، حدود بارگذاری و مختصات جغرافیایی محل نصب تا دقت دهم ثانیه؛
- تعهدات و نسبت سهم هر یک از شرکاء در بهره برداری فعلی و توسعه آتی؛
- مدت قرارداد استفاده از دکل توسط هر یک از بهره برداران؛
- دستورالعمل نگهداری از دکل؛
- ارتفاع محل نصب آنتن ها برای هر یک از بهره برداران؛
- مشخصات تشعشعات رادیویی آنتن های هر یک از بهره برداران؛
- الزام بهره برداران به رعایت مقررات محل نصب دکل که از سوی مالک محل، مراجع شهری و سایر نهادهای مؤثر تعیین شده است؛
- نحوه اتمام قرارداد و تعیین تکلیف تجهیزات اضافه شده ویا هزینه های احتمالی صرف شده برای آماده سازی دکل آنتن و یا هزینه ها و یا تجهیزات لازم برای برگشت به شرایط قبل از اشتراک دکل آنتن؛
- سهم پرداخت حق بیمه هر یک از بهره برداران.
ضوابط ایمنی در مقابل تشعشعات
ماده ۵- بهره برداران موظف به انجام کلیه اقدامات فنی لازم هستند تا انرژی تجمعی تشعشعات ساطع شده از آنتن های منصوبه بر روی بنا یا دکل مورد نظر با سایر تشعشع کننده ها، در محل تردد یا حضور افراد از حدود آستانهای تعیین شده در استاندارد مصوب سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تحت عنوان “پرتوهای غیریونساز حدود پرتوگیری” با کد ۷۵۶۸ فراتر نرود.
ماده ۶- بهره برداران موظف به اندازه گیری دورهای انرژی تجمعی تشعشعات ساطع شده از آنتن های منصوبه بر روی بنا یا دکل آنتن مورد نظر با سایر تشعشع کننده ها، در محل تردد یا حضور شهروندان که حائز قویترین تشعشع دریافتی از آنتن های دکل مورد نظر نیز است ، بوده و مقدار اندازه گیری شده به ازای هر بنا یا دکل آنتن را باید به صورت عمومی به همراه تصویر و ابعاد بنا یا دکل و نشانی محل استقرار در پایگاه اطلاع رسانی خود مننتشر نموده و نسخهای از آن را برای سازمان انرژی اتمی ایران و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ارسال نمایند.
ماده ۷ -بهره برداران موظف به انجام اقدامات فنی به منظور ایجاد حفاظت های لازم برای تامین ایمنی تشعشعی کارکنان خود که در معرض مستمر و مستقیم تشعشعات فرستنده های رادیویی قرار گرفته اند ، هستند؛
ماده ۸ -درصورت احتمال قرارگیری مردم در محدوده غیر ایمن پیرامون آنتن، بهره برداران موظف به حصارکشی بازدارنده و نصب علائم هشدار دهنده “احتمال دریافت انرژی تشعشعی فراتر از حد استاندارد” می باشند؛
ماده ۹ -حداقل فاصله ایمن d (بر حسب متر) در فضای آزاد مقابل گلبرگ اصلی آنتن دارای توان تشعشعی EIRP بیش از دو وات در فرکانس f که مشمول سطح مجاز چگالی توان تشعشی Slim(f) (بر حسب W/m2 ) ذکر شده در استاندارد “پرتوهای غیریونساز حدود پرتوگیری” با کد ۸۵۶۷ برای موارد مردم و موارد شغلی است ، باید مطابق با رابطه زیر باشد:
EIRP = 4.97 +20logSlim(f)+20logd , dbw
Effective Isotropic Radiated Power
ماده ۱۰- در صورت استقرار بیش از یک سامانه آنتن بر روی یک دکل آنتن یا بنا، حداقل فاصله ایمن مردم و موارد شغلی در یک راستای معین برابر با مجذور مجموع مربعات حداقل فاصله ایمن تمام سامانه های آنتن مجزای محاسبه شده طبق ماده ۹ در راستای مذکور است.
ضوابط نصب و مجوزهای نصب دکل آنتن
ماده ۱۱- بهره برداران دکل آنتن یا سامانه های آنتن، حسب محل نصب مورد نظر، برای ایجاد سایت و استقرار دکل آنتن یا سامانه آنتن موظف به انجام یکی یا تعدادی از موارد زیر قبل از نصب هستند:
- اخذ مجوزهای لازم از متولی محل مربوطه؛
- اخذ مجوزهای لازم در صورت نصب در حریمهای قانونی حفاظتی و امنیتی راهها، اماکن و تاسیسات کشور ، خطوط هوایی انتقال و توزیع برق و محدثات مجاور؛
- کسب رضایت نامه ثبتی مالک، درصورت نصب در بنا یا پشت بام یا بر روی دیوار بیرونی آن؛
- اخذ تاییدیه استحکام بنای انتخاب شده برای نصب دکل آنتن یا سامانه آنتن و متعلقات مربوطه صادره از سوی سازمان نظام مهندسی ساختمان یا دارندگان صلاحیت فنی مورد تایید آنها.
ماده ۱۲- ارتفاع آنتن نصب شده بر روی دیوار بیرونی بنا یا بر روی تاسیسات موجود نسبت به سطح زمین پای بنا تا پنجاه متر مقابل آنتن ، نباید کمتر از پنج متر باشد؛
ماده ۱۳- تا حد امکان نمای دکل آنتن و آنتنهای منصوبه بر روی آن و تجهیزات مرتبط، متناسخ و متناسب با بافت محیطی محل نصب بوده و از منظر عمومی مخفی شده باشد؛
ماده ۱۴- نصب تابلوی مشخصات دکل آنتن قابل رؤیت در پای دکل حاوی شماره ثبت دکل، نام تولید کننده دکل، تاریخ نصب، نام حقوقی نصّاب ، نام مالک حقوقی ، نام اپراتورهای استفاده کننده ، ارتفاع بر حسب متر ، مختصات جغرافیایی تا دقت دهم ثانیه و فهرست سامانه های آنتن منصوبه ضروری است . در مورد سامانه های آنتن منصوبه بر روی بنا ، اطلاعات مشابه باید در مکان قابل رؤیت برای ناظر نصب شود.
ماده ۱۵- همزمان با پایان استفاده از دکل آنتن برای استقرار آنتن های فرستنده و یا آنتن های گیرنده ، مالک دکل آنتن موظف به جمع آوری آن و سازه های مربوط می باشد، مگر آنکه مجوزهای حفظ دکل بدون آنتن مطابق با ماده ۱۲ قبلاً اخذ شده باشد . در مورد سامانه های آنتن منصوبه بر روی بنا یا تاسیسات، مالک سامانه آنتن موظف به جمع آوری احداثات مربوط می باشد؛
ضوابط ایمنی محیطی
ماده ۱۶ -بهره برداران موظف هستند مجموعه دکل آنتن، سامانههای آنتن و تجهیزات جانبی آنرا در مقابل اتفاقات محتمل بیمه نمایند.
ماده ۱۷ – نصب سازه دکل آنتن باید زیر نظر مهندس ناظر قانونی، مطابق با موازین تعیین شده توسط متولی محل نصب و با رعایت کامل موارد ایمنی و اقدامات پیشگیرانه جانی و مالی برای نصّاب و مردم در محدوده کارگاه نصب انجام شود.
ماده ۱۸- درصورت وجود احتمال خطر ورود به کارگاه محل نصب و یا محوطه دکل آنتن و یا تماس با دکل آنتن ، بهره بردار موظف به نصب تابلوهای هشدار دهنده قابل رؤیت می باشد.
ماده ۱۹ – دکلبند باید دارای گواهینامه احراز توانایی لازم شغلی بوده و مجهز به تجهیزات ایمنی فردی برای پیشگیری از سقوط یا ضربه و لباس مقاوم در مقابل تشعشعات رادیویی قدرتمند و داغ بودن تجهیزات باشد. رعایت اصول ایمنی در بالابردن تجهیزات و حمایت دکل بند و تجهیزات توسط افراد دیگر ضروری است.
ماده ۲۰ – روشنایی دکل آنتن در شب و نیز رنگ آمیزی آن، باید مطابق پیوست شماره ۱۴ استانداردهای سازمان بین المللی هوانوردی غیرنظامی ( ۷ICAO ) باشد.
ماده ۲۱- سامانه حفاظت در برابر صاعقه باید مطابق استاندارد بینالمللی حفاظت در مقابل رعد و برق سری IEC 623059 طراحی و اجرا شده باشد.
ماده ۲۲ – کابلهای اتصال آنتن به تجهیزات جانبی باید دارای پوشش مقاوم در مقابل حرارت, شعله و اشعه ماورای بنفش خورشید باشد؛ این ضوابط در ۲۲ ماده تنظیم شده است .
